I. Wstęp
Sztuka odgrywa ważną rolę w życiu każdego człowieka. Może dopomóc człowiekowi
w rozumieniu rzeczywistości oraz budowaniu do niej pozytywnego stosunku: rozbudzić myślenie i emocje, ukazywać obszary piękna, zachęcić do postawy twórczej, wskazać na potrzebę kontaktu z ludźmi, uczyć wartościowania. Teatr w życiu dziecka, młodzieży jest bardzo ważnym czynnikiem wspomagającym rozwój, podobnie jak zabawa i lektura. Daje on możliwość kształtowania własnego bytu w takim stopniu, na jaki nie pozwala życie realne. Szeroko uaktywnia się fantazja dziecka, a także marzenia i zainteresowania. Zajęcia teatralne poszerzają i kształtują wiedzę ucznia. Teatr jest szkołą życia, uczy przez przeżywanie.
Tu porażka nie staje się klęską, lecz doświadczeniem, bo dotyczy tylko odtwarzanej roli aktora, a nie przeżyć własnej osoby wprost. Uczniowie aktorzy wytrwale pracują nad sobą, przełamując nieśmiałość i walcząc z tremą podczas publicznych wystąpień. Udział
w zajęciach teatralnych pozwala poznawać siebie, pomaga wyrabiać umiejętność wywoływania emocji i radzenia sobie z nimi, rozwija wiarę w siebie.
II. Założenia programowe
Program koła teatralnego realizowany będzie Gimnazjum w Chodowie w ramach projektu
„ Równy start w przyszłość”.
Opracowany został z myślą o uczniach gimnazjum zainteresowanych literaturą i teatrem. Podstawą programu jest wychowanie przez sztukę, zapoznanie z pojęciem kultura, sztuka, wspomaganie rozwoju osobowości ucznia, szczególnie w zakresie komunikacji interpersonalnej, kształtowania postaw asertywnych, rozszerzania wiedzy, przygotowania świadomego i aktywnego odbiorcy. Realizacja programu zaplanowana jest na trzy lata.
III CELE PROGRAMU
CELE GŁÓWNE
Głównymi celami programu są : odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji –percepcja sztuki; umiejętność tworzenia wypowiedzi – ekspresja przez sztukę
i umiejętność analizy i interpretacji tekstów kultury – recepcja sztuki. Celem jest również wspomaganie rozwoju młodego człowieka, dokonywanie w nim pozytywnych zmian, uwrażliwianie go na potrzeby otaczającego świata oraz przygotowanie go do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym społeczeństwa. Zajęcia prowadzone w ramach programu poza wartościami dydaktycznymi odznaczają się też walorami wychowawczymi: wpłyną
na większą aktywność uczniów, pozwolą rozwijać ich wyobraźnię, umiejętność odczuwania, odbioru dzieł kultury, współdziałania w grupie, odpowiedzialności za działalność własną i całego zespołu.
CELE SZCZEGÓŁOWE
- stwarzanie możliwości świadomego obcowania ze sztuką,
-wzmacnianie poczucia własnej wartości,
- rozwijanie wrażliwości emocjonalnej,
- poznanie i rozwijanie własnych możliwości,
- rozwijanie koncentracji, wyobraźni, myślenia, pamięci,
- kształcenie właściwej modulacji głosu, jego siły i poprawnej dykcji,
- odwołanie się do indywidualności przy jednoczesnym poszanowaniu odrębności innych,
- zachęcanie do samokształcenia oraz stałego rozwoju własnej osobowości,
- rozwijanie pozytywnych cech charakteru, takich jak tolerancja, życzliwość, otwartość, - - szczerość, szacunek do pracy innych,
- wdrażanie do samodzielności,
- pobudzanie do aktywności twórczej,
- wdrażanie do odpowiedzialności i obowiązkowości,
- współdziałanie w grupie,
- kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań wobec napotykanych trudności,
- kształcenie potrzeb i umiejętności odbioru dzieł sztuk,
- wzbogacanie wiedzy i rozszerzanie słownictwa z zakresu wiedzy o teatrze (historia teatru, etapy jego rozwoju, znani dramaturdzy, reżyserzy),
- poznanie specyfiki pracy aktora,
- poznanie procesu twórczego nad spektaklem,
- wypracowanie różnorodnych sposobów radzenia sobie z tremą,
- zwalczanie wstydu występowania przed publicznością,
- nabywanie umiejętności przekształcania wypowiedzi słownych na treści obrazowe i akustyczne,
- kształtowanie w uczniach nawyków kulturalnego zachowania w miejscach publicznych,
- kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem ojczystym
IV TREŚCI NAUCZANIA
1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji –percepcja sztuki
1. Prawidłowa organizacja pracy.
2. Współpraca z zespołem według ustalonych zasad.
3. Aktywne uczestnictwo w życiu kulturalnym szkoły i środowiska.
4. Uczestnictwo w kulturze poprzez wyjazdy do teatru.
5. Umiejętny odbiór dzieł sztuki.
6. Historia teatru i jego wpływ na rozwój kultury. Zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce.
7. Korzystanie z przekazów medialnych dotyczących wiedzy o teatrze.
8. Porządkowanie informacji o teatrze
2. Tworzenia wypowiedzi – ekspresja przez sztukę
1. Zabawy i gry integracyjne w grupie teatralnej.
2. Ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe.
3. Wyrażanie emocji, uczuć gestem, mimiką, ruchem.
4. Ćwiczenia rozwijające wrażliwość słuchową.
5. Ćwiczenia emisyjne i praca nad dykcją.
6. Ćwiczenia pamięci.
7. Praca nad koncentracją.
8. Scenki sytuacyjne, improwizowane.
9. Praca nad spektaklem- próby analityczne, sytuacyjne, techniczne.
10. Projektowanie i wykonywanie scenografii i rekwizytów.
11. Przygotowanie zawiadomień, ogłoszeń, plakatów, zaproszeń na przedstawienie.
12. Premiera.
3. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja sztuki
1. Świadomy wybór utworów literackich do prezentacji. Analiza tekstu, adaptacja, projekt scenariusza.
2. Budzenie wrażliwości muzycznej poprzez przygotowanie ścieżki dźwiękowej do przedstawień.
3. Podstawowe elementy procesu teatralnego: przestrzeń, aktorzy, widzowie, reżyser, akcja i czas.
4. Znajomość podstawowych pojęć i terminów z zakresu sztuki teatralnej. Określenie elementów teatru oraz budowy rodzajów (teatru teatr „żywego słowa”, teatr tańca, teatr plastyczny, teatr absurdu i groteski).
5. Interpretacja wykonywanych utworów literackich zgodnie z ich stylem i przeznaczeniem.
6. Analiza i interpretacja obejrzanych spektakli.
V METODY I FORMY REALIZACJI
Metody aktywne uczą krytycznego myślenia, podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów, ale uczą również komunikowania się i współdziałania. Skuteczność tych metod zależy w dużej mierze od zaangażowania emocjonalnego młodzieży, ich zainteresowań i motywacji.
W pracy z gimnazjalistami w szczególności zostaną wykorzystane:
metody wspomagające odczuwanie zmysłowe i koncentrację
zabawy integracyjne
ćwiczenia rozluźniające, rytmiczne, relaksacyjne
ćwiczenia dykcji, modulacji głosu mimiki i gestu.
techniki pamięciowe
burza mózgów
obserwacja
pogadanka
praca z tekstem
inscenizacja
drama
techniki wyobrażeniowe
tworzenie scenografii– dekoracja teatralna i kostiumy
reklama– zawiadomienia, ogłoszenia, plakaty, zaproszenia na przedstawienie
FORMY REALIZACJI:
- grupowa
- zbiorowa
- indywidualna
- prowadzenie gier, zabaw i ćwiczeń dramowych w celu przełamania nieśmiałości, wzbogacania wyobraźni i kształcenia umiejętności wyrażania emocji i uczuć w sposób werbalny i niewerbalny
- poznanie terminów : fikcja literacka, świat przedstawiony, narracja, przenośnia, bohater, aktor, akcja, narrator, kwestia
- posługiwanie się terminami w czasie prób teatralnych
-„ teczka aktora”- przygotowywanie przez członków zajęć krótkich referatów dotyczących wiadomości o teatrze, gromadzenie reprodukcji, portretów aktorów, reżyserów (zastosowanie zdobytej wiedzy w praktyce; materiały zostaną wykorzystane do wystawy)
- omówienie sposobów budowy przestrzeni scenicznej
- improwizowanie krótkich scenek na określony temat
- wykonywanie scenografii, na podstawie własnych projektów
- wykonanie zawiadomienia, ogłoszenia, plakatów, zaproszeń na przedstawienie
- przygotowywanie inscenizacji i prezentacja przed publicznością szkolną
- wyjazdy na przedstawienia (w zależności od repertuaru odpowiadającego wiekowi uczniów lub prezentacja ciekawych przedstawień z kasety lub płyt DVD
- śledzenie ciekawych imprez kulturalnych w regionie i w najbliższym mieście
- akcentowanie Międzynarodowego Dnia Teatru (27 marca) - konkurs wiedzy i umiejętności teatralnych, wystawa
- przygotowywanie inscenizacji na uroczystości, apele i imprezy szkolne (współpraca z nauczycielami przygotowującymi apele)
VI. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
Uczestnik zajęć teatralnych:
- potrafi współdziałać w grupie,
- posiada i wykazuje się wrażliwością emocjonalną,
- aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły i środowiska.
- potrafi z większą wrażliwością odebrać dzieła kultury (literackie, plastyczne, muzyczne, teatralne),
- stosuje zdobytą wiedzę na temat teatru w praktyce,
- korzysta z przekazów medialnych dotyczących wiedzy o teatrze,
- zbiera i porządkuje informacje o teatrze,
- stosuje różne rodzaje aktywności teatralnej,
- tworzy scenki sytuacyjne, improwizowane,
- potrafi wypowiedzieć swoją kwestię z pamięci, zachowując prawidłową intonację głosu, mimikę twarzy, gesty
- potrafi wykorzystać techniki pamięciowe w praktyce,
- zna techniki koncentracji i potrafi je wykorzystać w praktyce,
- projektuje i dba o estetyczne wykonanie scenografii i rekwizytów,
- potrafi przygotować zawiadomienia, ogłoszenia, plakaty, zaproszenia na przedstawienia
dykcyjnie poprawnie wypowiada kwestie związane z odgrywaną przez siebie rolą,
- potrafi wyrażać emocje, uczucia gestem, mimiką, ruchem
- świadomie wybiera utwory literackich do prezentacji. Analizuje tekst, adaptację, projekt scenariusza,
- zna podstawowe elementy procesu teatralnego: przestrzeń, aktorzy, widzowie, reżyser, akcja i czas,
- wykazuje się znajomością podstawowych pojęć i terminów z zakresu sztuki i twórczości teatralnej,
- potrafi nazwać i określić elementy teatru oraz budowy jego rodzajów (teatru teatr „żywego słowa”, teatr tańca, teatr plastyczny, teatr absurdu i groteski)
- interpretuje wykonywane utwory literackie zgodnie z ich stylem i przeznaczeniem,
- rozumienie odrębność innych i potrafi ją uszanować,
- działa w sposób samodzielny i twórczy,
- jest odpowiedzialny za własne działania,
- umiejętnie radzi sobie w sytuacjach trudnych,
- wykazuje się kulturą w odbiorze sztuki,
- wie jak należy zachować się w teatrze, kinie, muzeum,
- potrafi wypowiadać się na temat obejrzanego przedstawienia,
- zna najwybitniejszych aktorów teatralnych,
- potrafi wyszukiwać informacje ( scenariusze, utwory muzyczne, terminy) w bibliotece,
w Internecie, w prasie lokalnej,
- potrafi radzić sobie z tremą i napięciem,
- wykorzystać techniki pamięciowe,
- kontroluje własną wymowę i posługuje się poprawną polszczyzną.
VII Ewaluacja
Efekty działań kółka teatralnego trudno jest ocenić, jednak bieżąca ewaluacja pozwoli krytycznie spojrzeć na swój warsztat pracy i styl uczenia. Ewaluacja stanowi bardzo ważną informację zwrotną od uczniów, nauczycieli, rodziców na temat skuteczności prowadzonych zajęć.
Wszelkie uwagi uzyskane w ankietach ewaluacyjnych, wywiadach czy rozmowach, niewątpliwie wskażą, jakie aspekty programu należy pielęgnować, a jakie poprawić. Dostarczy informacji i wskazówek do ulepszania i modyfikowania kolejnych zajęć, by jeszcze lepiej wpłynąć na skuteczność podejmowanych przedsięwzięć.
Podsumowaniem zajęć będą wystawiane spektakle teatralne i ich przyjęcie przez publiczność, a także ankiety przeprowadzone wśród uczniów i rodziców, wywiad z nauczycielami, obserwacja zachowań uczniów, rozmowy z gimnazjalistami.
Ewaluacją objęte zostaną następujące zagadnienia:
- stopień realizacji i wyrazistość celów, słabe i mocne strony w realizacji programu,
- zawartość merytoryczna,
- zróżnicowanie metod i form pracy z uczniem,
- stopień motywacji i zainteresowania uczniów,
- stopień spełnienia oczekiwań uczniów i przydatności treści w procesie dydaktyczno – wychowawczym.
Opracowała:
Agata Kaczmarek
Przedstawienia koła teatralnego „Tespis”
Galeria
KOPCIUSZEK
MASKA GRECKA
MISTERIUM WIELKANOCNE
WYBÓR NAZWY KOŁA
PRÓBA PRZED JASEŁKAMI
DWA GŁOSY O NIEPODLEGŁOŚCI
"A TAK WYGLĄDAŁ ANIOŁEK :)"